HYRJE

Kjo grua është në moshën e të shtatëdhjetave. A keni menduar ndonjëherë se si dikush si ajo do t’a vlerësonte jetën e vet?

Nëse do të përkujtonte jetën e saj, sigurisht se do të ishte ”një jetë sa qel e mbyll sytë”.

Ajo sigurisht do të vërejë se jeta e saj nuk ka qenë edhe aq “e gjatë” siç ka ëndërruar deri sa ka qenë e re. Bile ndoshta kurrë nuk ia ka marrë mendja se një ditë do të jetoj aq gjatë. Por tani, ajo është e habitur nga fakti se i ka 70 vjet prapa. Më përpara, ajo ndoshta as që ka menduar se rinia dhe dëshirat e saja do të kalojnë shumë shpejt.

Nëse do të pyetej që të tregojë për jetën e saj, rikujtimet e saj do të zgjasnin 5-6 orë tregim. Kjo do të ishte e tëra çfarë ka mbetur nga jeta e saj siç thotë “ e jetës së gjatë 70 vjeç”.

Mendja e njeriut, e mbuluar me moshë, është e kapluar me shumë pyetje. Këto në të vërtetë janë pyetje të rendësishme dhe përgjegja e vërtetë është qenësore për të kuptuar të gjitha aspektet e jetës: “Cili është qëllimi i kësaj jete që kalon aq shpejt? Pse duhet të mbetem i kënaqur me të gjitha problemet që i kam me moshën? Çfarë do të sjell e ardhmja?

Përgjigjet e mundshme të këtyre pyetjeve u takojnë dy kategorive të mëdha: të atyre njerëzve që besojnë Allahun dhe të atyre jobesimtarëve që nuk besojnë në Atë.

Dikush që nuk beson Allahun do të mund të thoshte, “ E kam kaluar jetën time duke u marrë me kërkime të kota. I kam lënë 70 vjet prapa, por me t’a thënë të drejtën, ende nuk e kam të qartë se për çfarë kam jetuar. Kur isha fëmijë, prindërit e mi kanë qenë qendra e jetës sime. Kam gjetur tërë kënaqësinë dhe jam dëfryer në dashurinë e tyre. Më vonë, si e re, iu kam përkushtuar burrit dhe fëmijëve të mi. Gjatë asaj kohe, i kam vendosur para vetes shumë caqe për veten. Pas një kohe të caktuar ato caqe dhe qëllime i kisha arritur, dhe secila prej tyre ka qenë e përkohshme. Kur përjetoja suksesin, vazhdoja me arritjen e caqeve tjera dhe aq shumë më preokuponin saqë nuk kam menduar për kuptimin e vërtetë të jetës. Tani në të shtatëdhjetat, në qetësinë e pleqërisë, mundohem të gjej se çka ka qenë qëllimi i ditëve të mia të kaluara. A thua kam jetuar për njerëzit që i kam vetëm si mjegull në mendjen time? Për prindërit e mi? Për burrin tim që ka vdekur qëmoti? Apo për fëmijët të cilët i shoh shumë rrallë që tani i kanë familjet e veta? Jam e hutuar. E vetmja e vërtetë që tani e ndiej është afrimi i vdekjes. Së shpejti do të vdes dhe do mbetem një kujtim i zbehtë në kujtimet e njerëzëve. Çfarë do të ndodhë pasandej. Nuk kam lidhje. Vetëm mendimi për të është i frikshëm!”

Këtu sigurisht ekziston arsyeja pse ajo ka rënë në atë gjendje aq të pashpresë. Kjo thjeshtë është pasi ajo nuk mund t’a kuptojë se gjithësia, të gjitha qeniet e gjalla dhe qeniet njerëzore kanë qëllime të paracaktuara për t’i plotësuar në jetën e tyre. Këto qëllime ekzistojnë për faktin se çdo gjë është e krijuar. Një person intelegjent vëren se plani, dizajni dhe mençuria ekziston në secilin detal në botën e larmishme të pafund. Kjo e tërheqë atë në njohjen e Krijuesit. Ai gjithashtu bie në përfundim, se derisa të gjitha qeniet e gjalla nuk janë pasojë e ndonjë procesi të rastësishëm dhe të paparamenduar, të gjitha paraqesin qëllim të rëndësishëm. Në Kur’an, në udhëzuesin e fundit të shpallur për në rrugë të vërtetë të humanizmit që ka mbijetuar si autentik, Allahu pandërprerë na përkujton qëllimin e jetës sonë, që ne nuk bën t’a harrojmë, dhe kështu na thërret që të kemi mendje dhe vetëdije të pastër.

Ai është i cili krijoi qiejt e tokën brenda gjashtë dite (fazave), e Arshi (Froni) i Tij kishte qenë (më parë) mbi ujë, që t'ju sprovojë, se cili prej jush është më vepërmirë. (Surja Hud:7)

Ky ajet na jep kuptimin e plotë për qëllimin e jetës së besimtarëve. Ata e dinë se jeta është vendi ku ata provohen dhe sprovohen nga Krijuesi i tyre. Prandaj, ata shpresojnë se do të jenë të suksesshëm në këtë testim dhe se do të fitojnë vendin në parajsë dhe njëkohësisht edhe kënaqësinë e Allahut.

Sidoqoftë, për hir të qartësisë, duhet pasur parasysh një pikë të rëndësishme: ata që besojnë vetëm në “ekzistencën” e Allahut nuk kanë besim të vërtetë; ata nuk e shfaqin besimin e tyre në Allahun. Sot, shumë njerëz pranojnë se gjithësia është krijuar nga Allahu; por, ata pak kuptojnë efektin e këtij fakti në jetën e tyre. Prandaj, ata nuk e bëjnë jetën ashtu siç do të ishte duhur. Çfarë këta njerëz në përgjithësi besojnë si e vërtetë është se Allahu fillimisht krijoi gjithësinë por, siç besojnë ata, Ai e la gjithsinë të ekzistojë në mënyrë të pavarur.

Allahu, në Kur’an, tregon për këtë keqkuptim në ajetet si vijon:

Nëse ti i pyet ata: Kush krijoi qiejt e tokën? Me siguri do të thonë: "All-llahu!" Thuaj: "All-llahut i qoftë lavdërimi!" Por shumica e tyre nuk dinë. (Lukman:25)

Po nëse ti i pyet: Kush i krijoi ata, me siguri do të thonë: "All-llahu!" E si pra, i kthejnë shpinën? (Az-Zuhruf:87)

Për shkak të këtij keqkuptimi, njerëzit nuk munden t’a lidhin jetën e tyre me faktin se ata kanë Krijuesin. Kjo është arsyeja themelore pse secili individ i zhvillon principet e tij/saj dhe vlerat morale të formuara me kulturë, bashkësi dhe familje të veçantë. Këto principe në të vërtetë shërbejnë si “udhërrëfyes jete” derisa të vjen vdekja. Njerëzit që mbështeten në vlerat e veta gjithmonë gjejnë ngushëllim në dëshirat e paramenduara se për çdo vepër të gabuar do të marrin dënim të përkohshëm në ferr. Persiatjet e njejta sugjerojnë se jeta e amshueshme në parajsë do të pasojë pas periodës së dënimit. Ky mentalitet padashje të largon nga frika e dënimit të rëndë në fund të jetës. Disa tjerë, nga ana tjetër, bile as që iu bjen ndërmend kjo gjë. Ata thjeshtë janë të shkujdesur për botën e ardhshme dhe “mundohen t’a shfrytëzojnë jetën e tyre sa më së miri”.

Sidoqoftë, thënia lartë është e pavërtetë dhe e vërteta është në kundërshtim me atë se çfarë ata mendojnë. Ata që shtihen se gjoja nuk janë të vetëdijshëm për ekzistencën e Allahut do të bien në dëshprim të thellë. Në Kur’an, këta njerëz janë përshkruar me karakteristika si vijon:

Edhe atë që dinë nga jeta e kësaj bote, është dije e cekët, por ndaj jetës së përjetshme (ndaj Ahiretit) ata janë plotësisht të verbëruar (të painteresuar). (Ar-Rum:7)

Sigurisht, pak nga këta njerëz kuptojnë qëllimin dhe fytyrën e vërtetë të kësaj bote, dhe asnjëherë nuk mendojnë se jeta në këtë botë nuk është e përhershme.

Janë disa fraza që zakonisht përdorin njerëzit sa i përket kohës së shkurtë të jetës: “Shfrytëzoje jetën derisa të zgjatë”, “jeta është e shkurtë”, “kurkush nuk ka jetuar përgjithmonë” janë fraza që çdoherë referohen në definimin e natyrës së kësaj bote. Sidoqoftë, këto fraza përmbajnë kuptimin se njerëzit janë të lidhur ndaj të kësaj jete më shumë sesa ndaj asaj të ardhshme. Kjo reflekton qëndrimin e përgjithshëm të njerëzëve për jetën dhe vdekjen. Të kesh aq dhembshuri për jetën, derisa bisedat për vdekjen gjithmonë janë ndërprerë me mahi apo duke ndërruar temën e bisedës duke u munduar që të lehtësohet seroiziteti i temës. Këto ndërhyrje e kanë gjithmonë një qëllim dhe përpjekje ashtuqë të zvoglohet tema aq të rëndësishme në një temë të parëndësishme.

Vdekshmëria është sigurisht temë e rëndë për t’u sjellur në mend. Deri në këtë moment të jetës së tij, mund të jetë që dikush të jetë i panjoftuar për domethënien e këtij realiteti. Por, tani që ka rastin që të kuptojë rëndësinë e saj, duhet që të rishikoj jetën dhe shpresat e veta. Kurrë nuk është vonë që të pendohesh tek Allahu, si dhe të orientohen veprat e dikujt dhe të jetojë një jetë në nënshtrim të vullnetit të Allahut. Jeta është e shkurtë; ndërsa shpirti i njeriut është i amshueshëm. Gjatë kësaj periudhe të shkurtë, njeriu nuk duhet të lejoj që të jetë nën kontrollin e kënaqësive të përkohshme. Njeriu duhet që t’i rezistoj joshjet dhe të qëndroj larg nga të gjithat çka e lidhë me këtë botë. Është natyrisht gjë jo e mençur që të shpërfill botën e ardhshme vetëm për hir të kënaqësive të përkohshme të kësaj jete.

Veçse, jobesimtarët që nuk mund të kuptojnë këtë fakt kalojnë jetën e tyre së koti duke harruar në Allahun. Përveç kësaj, ata e dijnë se është e pamundur që të realizohen këto dëshira. Njerëzit e tillë gjithmonë janë të pakënaqur dhe gjithmonë kërkojnë më tepër se çka tani kanë. Ata kanë kërkesa dhe dëshira të pafund. Prapëseprapë, bota nuk është vend i përshtatshëm ku plotësohen këto dëshira.

Në këtë botë asgjë nuk është e pavdekshme. Koha punon kundër të gjithave çka është e mirë dhe e re. Shumë shpejt autoja e re del nga moda me daljen e një modeli të ri të prodhuar. Në të njejtën mënyrë, dikush mund të lakmojë në shtëpitë luksoze të të tjerëve apo në shtëpi shumëdhomëshe me pajisje të arta shtëpiake, që i ka parë ndonjëherë, humb interesimin ndaj shtëpisë së vet dhe nuk mund të mos i ketë zili.

Një kërkim i pafund për të rejat dhe për të mirat, duke mos i dhënë rëndësi asaj që e ka arritur, kundërshtimin e të gjithave çka është e vjetër dhe shpresa në diçka të re: këta janë rrathët vicioz që njerëzit gjithkund i kanë përjetuar gjatë historisë. Por një njeri intelegjent do të duhej që të ndalej dhe të pyes veten për një moment: pse të ndjek ambiciet e përkohshme dhe a ka arritur ndonjëherë ndonjë gjë nga këto kërkime? Më në fund, ai duhet të tërheq përfundim se “ekziston një problem radikal nga kjo pikëpamje.” Sidoqoftë, njerëzit, duke iu munguar ky lloj arsyetimi, vazhdon kërkimin e ëndrrave që vështirë se do t’i arrijë.

Askush, sidoqoftë, nuk e di se çfarë do të ndodhë në disa orët e ardhshme: në çdo moment mund të pësojë dikush aksident, mund të lëndohet rëndë apo të mbetet invalid. Përveç kësaj, koha kalon duke u numruar sekondat drejt vdekjes së vet. Çdo ditë i afrohemi vdekjes së paradestinuar. Vdekja sigurisht zhduk të gjitha ambicjet, lakminë dhe dëshirat e kësaj bote. Nën dhé, nuk do të ekzistojë as pasuria e as statuti. Secila pasuri, me të cilën kemi qenë koprrac, përfshirë edhe trupin, do të zhduket dhe kalbet në tokë. A është i varfër apo i pasur, i bukur apo i shëmtuar, një ditë do të jetë i mbështjellur në qefin të thjeshtë.

Ne besojme se E vërteta e jetës së kësaj bote na ofron një kuptim sa i përket natyrës reale të jetës së njeriut. Është e shkurtë dhe mashtruese jeta në të cilën dëshirat e kësaj bote duken fascinante dhe premtuese, por e vërteta qëndron ndryshe. Ky libër do t’iu mundësojë që të pranoni jetën dhe të gjitha realitetet e saj, dhe të ndihmojë që t’i rishqyrtoni qëllimet tuaja jetësore, nëse doni.

Allahu urdhëron besimtarët që të këshillojnë të tjerët për këtë fakt, dhe thërret ata që të jetojnë vetëm që të plotësojnë dëshirën e Tij, ashtu siç thotë në këtë ajet:

Premtimi i All-llahut është e sigurt, pra të mos ju mashtrojë jeta e kësaj bote... (Lukman:33)